Espaços desgovernados? Presença militar como combate ao crime na América Latina
Resumo
Palavras-chave
Texto completo:
PDFReferências
Agência Pública. 2018. “Exército é acusado de matar inocentes em operações de segurança pública”. El País. 12 de novembro de 2018. https://brasil.elpais.com/brasil/2018/11/11/politica/1541976646_763406.html.
Andres Manuel López Obrador [AMLO]. 2018. “Plan Nacional de Paz y Seguridad (2018-2024)”. 2018. https://lopezobrador.org.mx/wp-content/uploads/2018/11/Plan-Nacional-de-Paz-y-Seguridad_.pdf.
Arias, Enrique Desmond. 2010. “Understanding Criminal Networks, Political Order, and Politics in Latin America”. In Ungoverned spaces: alternatives to state authority in an era of softened sovereignty, organizado por Anne Clunan e Trinkunas A. Harold, 115–35. Stanford: Stanford University Press. https://doi.org/10.1515/9780804774499-008.
Aunta, Andrés, e Víctor Barrera. 2016. Guías para la paz territorial. 2: Conflictividades y agendas territoriales. Bogotá, Cundinamarca, Colombia: Redprodepaz.
Barreto, Adriana. 2020. “Que exército é esse?” Conversa de historiadoras (blog). 15 de novembro de 2020. https://conversadehistoriadoras.com/2020/11/15/que-exercito-e-esse/.
Beltrame, J. M., e S. H. S. Garcia. 2014. Todo dia é segunda-feira. Rio de Janeiro: Sextante.
Campos, Marcelo de Barros. 2016. “Força de Pacificação – Operação São Francisco: Políticas Integradas de Segurança Pública na Cidade do Rio de Janeiro – Complexo Da Maré – Forças Armadas Brasileiras.” Military Review, abril.
Centro de Estudios Legales y Sociales [CELS]. 2018. “The Internal War: How the fight against drugs is militarizing Latin America”. Ciudad Autónoma de Buenos Aires: Centro de Estudios Legales y Sociales – CELS.
Clunan, Anne, e Harold A. Trinkunas. 2010. “Conceptualizing Ungoverned Spaces: Territorial Statehood, contested authority, and Softened Sovereignty”. In Ungoverned spaces: alternatives to state authority in an era of softened sovereignty, organizado por Anne Clunan e Harold A. Trinkunas. Stanford: Stanford University Press.
Colombia. 2020. “Consejo de seguridad nacional aprobó los planes para las zonas futuro”. Portal para la Paz. 30 de julho de 2020. http://www.portalparalapaz.gov.co/publicaciones/1474/consejo-de-seguridad-nacional-aprobo-los-planes-para-las-zonas-futuro/.
———. [s.d.]. “Zonas futuro: Zonas Estratégicas de Intervención Integral”. Presidencia de Colombia. Acessado 10 de setembro de 2020. https://id.presidencia.gov.co/Documents/190808-Infografia-Zonas-Futuro.pdf.
Colombia. Ejército Nacional. [s.d.]. “Campaña Militar y Policial Agamenón II, para contrarrestar al Clan del Golfo”. Publicaciones Ejército. Acessado 5 de julho de 2021. https://publicacionesejercito.mil.co/recurso_user/revista_ejercito/Revista_194/campana-militar-y-policial-agamenon-ii-para-contrarrestar-al-clan-del-golfo.html.
Comisión Mexicana de Defensa y Promoción de Derechos Humanos [CMDPDH]. 2018. “La propuesta del Presidente Andrés Manuel López Obrador de militarizar la seguridad pública a través de la creación de una guardia nacional”. http://www.cmdpdh.org/publicaciones-pdf/cmdpdh-propuesta-amlo-militarizacion-con-la-guardia-nacional-completa.pdf.
Constantinou, Costas M, e Sam Okoth Opondo. 2016. “Engaging the ‘Ungoverned’: The Merging of Diplomacy, Defence and Development”. Cooperation and Conflict 51 (3): 307–24. https://doi.org/10.1177/0010836715612848.
Cruz, José Miguel. 2021. “Police Legitimacy and Hybrid Security Orders in Central America”. Social Forces, no soab087 (julho). https://doi.org/10.1093/sf/soab087.
Cruz, Ricardo L. 2020. “Zonas Futuro: ¿territorios donde podrían incrementarse las violaciones de derechos humanos?” Verdad abierta, 8 de junho de 2020. https://verdadabierta.com/zonas-futuro-territorios-donde-podrian-incrementarse-las-violaciones-de-derechos-humanos/.
Diamint, Rut. 2015. “A New Militarism in Latin America”. Journal of Democracy 26 (4): 155–68. https://doi.org/10.1353/jod.2015.0066.
El País Cali. 2015. “Crece rechazo a propuesta de las Farc de reformar Fuerzas Militares”. elpais.com.co, 8 de fevereiro de 2015. https://www.elpais.com.co/judicial/crece-rechazo-a-propuesta-de-las-farc-de-reformar-fuerzas-militares.html.
Exército Brasileiro. 2012. Pacificação dos Complexos da Penha e do Alemão. Rio de Janeiro. https://www.youtube.com/watch?v=xfeZOfQOIuI.
Ferreira, Marcos Alan, e Oliver P. Richmond. 2021. “Blockages to Peace Formation in Latin America: The Role of Criminal Governance”. Journal of Intervention and Statebuilding 15 (2): 161–80. https://doi.org/10.1080/17502977.2021.1878337.
Ferreira, Marcos Alan S. V. 2021. “Governance by Violent Non-State Actors as a Challenge to Sustainable Peace in Brazil”. In Decolonising Conflicts, Security, Peace, Gender, Environment and Development in the Anthropocene, organizado por Ursula Oswald, Hans Günter Brauch, Johan Galtung, e Betty Reardon. The Anthropocene, volume 30. Cham, Switzerland: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-62316-6.
Fundación Comité de Solidaridad con los Presos Políticos [FCSPP]. 2020. “El Estado colombiano y el paramilitarismo: el trasfondo de estrategias insuficientes para enfrentarlo”. In El desgobierno del aprendiz: Autoritarismo, guerra y pandemia. Balance del segundo año de gobierno de Iván Duque Márquez, organizado por Aura Elizabeth Rodríguez Bonilla Bonilla, 50–57. Bogotá: PCDHDD, CCEEU y Alianza.
Governo do Rio de Janeiro. 2011. “Decreto No 42.787 de 06 de janeiro de 2011”, janeiro, 2.
———. 2015a. “Anexo ao Decreto No 45.186 de 17 de março de 2015.”, março, 2.
———. 2015b. “Decreto No 45.186 de 17 de março de 2015.”, março, 2.
Grajales, Jacobo. 2017. Gobernar en medio de la violencia: estado y paramilitarismo en Colombia. Primera edición. Colección Textos de ciencias humanas. Bogotá, D.C: Universidad del Rosario.
Herz, Monica, e Victória Santos. 2019. “The Disconnect between Arms Control and DDR in Peace Processes”. Contemporary Security Policy 40 (2): 263–84. https://doi.org/10.1080/13523260.2018.1529370.
Lessing, Benjamin, e Graham Denyer Willis. 2019. “Legitimacy in Criminal Governance: Managing a Drug Empire from Behind Bars”. American Political Science Review 113 (2): 584–606. https://doi.org/10.1017/S0003055418000928.
McCormack, Killian. 2018. “Governing ‘Ungoverned’ Space: Humanitarianism, Citizenship, and the Civilian Sphere in the Territorialising Practices of the US National Security Complex”. Critical Military Studies 4 (2): 161–80. https://doi.org/10.1080/23337486.2017.1371375.
Mitchell, Katharyne. 2010. “Ungoverned Space: Global Security and the Geopolitics of Broken Windows”. Political Geography 29 (5): 289–97. https://doi.org/10.1016/j.polgeo.2010.03.004.
Navarro, María Fernanda. 2020. “Para 2021, habrá Guardia Nacional en todo el territorio mexicano”. Forbes México, 19 de março de 2020. https://www.forbes.com.mx/politica-para-2021-habra-guardia-nacional-en-todo-mexico/.
Pérez, David Marcial. 2020. “México blinda en una ley la entrega de la seguridad pública a los militares”. El País, 12 de maio de 2020. https://elpais.com/internacional/2020-05-12/mexico-blinda-en-una-ley-la-entrega-de-la-seguridad-publica-a-los-militares.html.
Pérez Ricart, Carlos A. 2018. “La temprana (y permanente) militarización de la seguridad pública en México: Un estudio histórico”. Contextualizaciones latinoamericanas 10 (19).
Portillo Vargas, Ernesto López. 2020. “Militarización en la 4T (2018-2020)”. Seguridad ciudadana: la vía civil. Ciudad de México: Universidad Iberoamericana.
Posso, Camilo González. 2020. “La antirreforma agraria asfixia la reforma rural integral”. In El desgobierno del aprendiz: Autoritarismo, guerra y pandemia. Balance del segundo año de gobierno de Iván Duque Márquez, organizado por Aura Elizabeth Rodríguez Bonilla Bonilla, 271–81. Bogotá: PCDHDD, CCEEU y Alianza.
Prinz, Janosch, e Conrad Schetter. 2016. “Conditioned Sovereignty: The Creation and Legitimation of Spaces of Violence in Counterterrorism Operations of the ‘War on Terror’”. Alternatives: Global, Local, Political 41 (3): 119–36. https://doi.org/10.1177/0304375417700171.
———. 2020. “Spatial-Moral Ordering in the War on Terror: Ungoverned Spaces as a Challenge to Humanitarianism”. Journal of Intervention and Statebuilding, março, 1–18. https://doi.org/10.1080/17502977.2019.1709771.
Reyez, José. 2019. “70% del territorio nacional, en manos del crimen: semáforo delictivo del gobierno federal”. Contralínea, 4 de abril de 2019, seç. Semana. https://www.contralinea.com.mx/archivo-revista/2019/04/04/70-del-territorio-nacional-en-manos-del-crimen-semaforo-delictivo-del-gobierno-federal/.
Ribas, Guilherme H. M. 2019. “Ações de cooperação civil-militar do Exército Brasileiro na operação São Francisco, no complexo da maré na cidade do Rio de Janeiro”. Specialization Dissertation, Rio de Janeiro: Escola de Aperfeiçoamento de Oficiais (ESAO).
Siman, Maíra, e Victória Santos. 2018. “Interrogating the security–development nexus in Brazil’s domestic and foreign pacification engagements”. Conflict, Security & Development 18 (1): 61–83.
Trindade Viana, Manuela. 2019. “Reorganizando la violencia: la «historia de éxito» colombiana y los límites del discurso del posconflicto”. Revista CIDOB d’Afers Internacionals, no 121 (abril): 135–56. https://doi.org/10.24241/rcai.2019.121.1.135.
Villa, Rafael Duarte, Camila de Macedo Braga, e Marcos Alan S. V. Ferreira. 2021. “Violent Nonstate Actors and the Emergence of Hybrid Governance in South America”. Latin American Research Review 56 (1): 36–49. https://doi.org/10.25222/larr.756.
Villa, Rafael, e Marília Souza Pimenta. 2019. “Violent non-State Actors and New Forms of Governance: Exploring the Colombian and Venezuelan Border Zone”. Journal of Human Security 15 (março). https://doi.org/10.12924/johs2019.15010006.
Williams, Phil. 2010. “Here Be dragons: dangerous Spaces and International Security”. In Ungoverned spaces: alternatives to state authority in an era of softened sovereignty, organizado por Anne Clunan e Harold A. Trinkunas. Stanford: Stanford University Press.
DOI: https://doi.org/10.26792/rbed.v8n2.2021.75268
Apontamentos
- Não há apontamentos.
INDEXADORES